Parti içi yoklamalarda istifasıyla Johnson’ı görevi bırakmaya zorlayan eski Maliye bakanı Rishi Sunak favori olarak öne çıkıyor. Parti tabanından büyük destek gören Savunma Bakanı Ben Wallace’ın dün adaylıktan çekildiğini açıklamasının yarışın gidişatını değiştirebileceği beliritiliyor. Bu nedenle Wallece’ın hangi adaya destek vereceği merak konusu.
Rishi Sunak’ın haricinde şu ana kadar resmen adaylığını açıklayan isimler Penny Mordaunt, Sajid Javid, Jeremy Hunt, Grant Shapps, Nadhim Zahawi, Kemi Badenoch, Suella Braverman ve Tom Tugendhat.
Dışişleri Bakanı Liz Truss ve İçişleri Bakanı Priti Patel de adaylığını açıklaması beklenen isimlerden. Adaylık için son tarih salı günü. Bu tarihten sonra 21 Temmuz tarihine kadar aday sayısı parti içinde oylanarak ikiye düşürülecek. Parti içi komite pazartesi günü toplanarak takvimle ilgili detayları belirleyecek.
Liderlik seçimlerinde belirleyici olması beklenen konu, ülkede yaşanan yüksek enflasyonla birlikte artan hayat pahalılığı ve durgun büyüme sorunuyla mücadelede nasıl bir yöntem izleneceğine dair. Adayların bir kısmı halka zor zamanlarda destek olunması için vergi indirimine gidilmesini savunurken, diğerleri ise vergi kesintilerin ancak mali denge iyileştirildikten sonra düşünülmesi gerektiği görüşünde.
FAVORI ADAY RISHI SUNAK HAKKINDA NE BİLİYORUZ?
Boris Johnson kabinesinin en güçlü isimlerinden Rishi Sunak, geçtiğimiz salı günü Sağllık Bakanı Sajid Javid’den dakikalar sonra istifa ettiğini açıklayarak Johnson’ın başbakanlık kariyerini sonlandıran gelişmeleri tetikledi. Şubat 2020’den bu yana Maliye Bakanı olarak görev yapan Sunak özellikle Covid-19 salgını sırasında toplu işten çıkarmaların önüne geçmek için getirdiği maaş desteği ve ekonomik kurtarma paketi ile halkın sempatisini kazandı.
Ülkedeki hayat pahalılığı krizinin arttığı dönemde sıkı maliye politikasından yana tavır alarak halka yeterli destek sunmamakla eleştiren Sunak bu yaklaşımını Muhafazakar Parti liderlik yarışında da sürdürüyor. Vergi kesintileri için dorğu zaman oklmadığını vurgulayan Sunak bu görüşünü “Bu anı dürüstlük, ciddiyet ve kararlılıkla mı karşılayacağız, yoksa kendimize o anda iyi hissettirmek için rahatlatan hikayeler söyleyeceğiz ama çocuklarımızı gelecekte daha yoksul mu bırakacağız?” sözleriyle ifade etti.
“Birileri bu anı yakalamalı ve doğru kararı vermeli” diyen Sunak bu nedenle Muhafazakar Parti’nin yeni lideri ve başbakan olmak için aday olduğunu belirtti.
Daha önce düşük vergiden yana olduğunu belirten Sunak’ın özellikle Covid-19 salgını sonrası ekonomik iyileşmeyi hızlandırmak adına geçen yıl açıkladığı bütçe ülkede 1950’li yıllardan bu yana en büyük vergi yükünün yolunu açmıştı.
Brexit referandumunda ülkenin Avrupa Birliği üyeliğinden ayrılması yönünde oy kullanan Sunak’ın adı son dönemde çok varlıklı olan Hindistan vatandaşı eşinin vergi statüsüyle ilgili eleştirilere hedef olmuştu. Sunak, İngilz parlamentosunun en varlıklı ismi olarak biliniyor.
DİĞER ADAYLAR KİMLER?
Sajid Javid
Rishi Sunak’ın hemen öncesinde istifa eden ve parlamentoda da istifasının gerekçelerine dair ağır bir konuşma ile gelişmeleri tetikleyen eski Sağlık Bakanı Sajd Javid, 2020 yılında, Sunak’tan önce Maliye Bakanı olarak görev yapıyordu. David Cameron ve Theresa May hükümetlerinde de çeşitli bakanlık görevlerinde bulunan Javid, Pakistan kökenli bir aileden geliyor ve Brexit aleyhine oy kullanmıştı. Javid, vergi kesintisinden yana.
Nadhim Zahawi
Parlamentonun Rishi Sunak’tan sonra ikinci en zengin ismi olarak bilinen Zahawi, Johnson hükümetinde önce Eğitim Bakanı, ardından da Covid-19 aşılama programından sorumlu bakan olarak görev yaptı. Sunak’ın istifasının ardından Boris Johnson’ın kabinesinde Maliye Bakanı olmayı kabul eden Zahawi, yeni Muhafazakar parti lideri ve dolayısıyla başbakan belirlenen kadar görev yapacak olan geçici hükümette bu rolü üstlenmeyi sürdürecek. Vergi kesintilerinden yana olduğunu belirten Zahawi, asıl mali kararları liderlik yarışının sonrasına sakladığı belirtiliyor. Irak doğumlu Kürt kökenli Zahawi Brexit’ten yana oy kullanmıştı.
Grant Shapps
Johnson kabnesinde Ulaştırma Bakanı olarak görev yapan Grant Shapps, istifa etmeyerek Johnson’ı destekleyen isimlerden. Liderlik yarışına soyunan Shapps acil bir bütçe hazırlayacaığını ve maliye bakanına en yoksul kesimler için kişisel vergilerin kesilmesi talimatını vereceğini belirtiyor. Yükselen enerji faturalarına karşı da firmalara devlet desteği sağlanacaığını belirtiyor Brexit’e karşı oy kullanmış, ancak kendini “ılımlı Brexitçi” olarak tanımlamıştı.
Jeremy Hunt
Theresa May’in istifasının ardından liderlik yarışında Boris Johnson’a karşı mücadeleyi kaybeden eski Sağlık Bakanı Jeremy Hunt bu yarışta da aday. Düşük ve orta gelirliler için vergi kesintisi öneren Hunt savunma harcamalarının da gayrısafi yurtiçi hasılanın yüzde 2,5’üne çıkarılmasından yana. Hunt Brexit’in savunucularından.
Penny Mordaunt
Br başka ateşli Brexit savunucusu Uluslararası Ticaret Bakanı Penny Mordaunt 2016’daki Brexit referandumununda Türkiye’nin AB üyesi olarak milyonlarca kişinin İngiltere’ye akın edecği ve ülkenin veto hakkı olamayacağı şeklindeki progogandayı kampanyasında sıklıkla kullandı.
Ekonomik konularda Muhafazakar Parti’nin solunda yer alan Mordaunt gıda bankalrına destek olmuş ve hükümetin jhayat pahalılığıyla mücadelede daha aktif olunmasını istemişti. Mordaunt aynı zamanda LGBT haklarının da önemli savunucularından.
Suella Braverman
“‘Woke’ çöpünden kurtulacağız” ifadeleriyle adaylık kampanyasına başlayan ve İngiltere’de kontrolden çıktığını belirttiği “doğruluk kültürünü” hedef alan Suella Braverman hükümette kıdemli hukuki danışman görevi üstleniyor. Tutucu bir Brexit savunucusu olan Braverman, Johnson hükümetinin Kuzey İrlanda Protokolü’nde tek taraflı değişiklik yapmasının uluslararası hukuk ihlali olmadığına dair görüş bildirmesiyle partinin sağ kanadının dikkatini çekmişti.
Daha önce aday olacağını duyuran koyu Brexit taraftarı Steve Baker yarıştan çekildiğini ve desteğini Braverman’e verdiğini açıkladı.
Kemi Badenoch
Hükmümette Eşitlik Bakanı olarak görev yapan ancak kabinede yer almayan Kemi Badenoch “kimlik politikaları” açısındna Boris Johnson’ı hedef almıi ve Johnson’ı sorunlarn belirtisi olduğunu ancak sebebi olmadığını ifade etmişti. Badenoch vergi kesintisinden yana.
Tom Tugendhat
Parlamentonun dış ilişkiler komitesinde görev alan, ancak hükümette ve kabinede görev yapmayan Tugendhat asker kökenli ve hem Afganistan hem de Irak’ta görev yaptı. Yeni kabinenin Johnson defterini kapatması gerektiğini düşünen Tugendhat sosyal güvenlik prmindeki artışın derhal geri alınması gerektiğini düşünüyor. Brexit’in birleştirici hale getirilmesi üzerine çalışacaığını belirten Tugendhat Brexit aleyhine oy kullanmıştı.
Kaynak: Euronews