Birleşik Krallık’ın (BK) önde gelen gazetelerinden Guardian, Türkiye’nin Suriye’ye planladığı yeni askeri operasyonu ve Suriyeli sığınmacıların “güvenli bölgeye” yerleştirilme hedeflerini değerlendirdi.
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, çarşamba günü yaptığı açıklamada “Güney sınırlarımız boyunca 30 kilometre derinlikte güvenli bölgeler oluşturmak için başlattığımız çalışmaların eksik kısmıyla ilgili adımları atmaya başlıyoruz” demişti.
Perşembe günü düzenlenen Milli Güvenlik Kurulu’nun ardından yapılan açıklamadaysa net bir operasyon planı ya da tarihi açıklanmazken, “Halihazırda icra edilen ve edilecek olan harekatların komşularımızın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini hiçbir surette hedef almadığı, milli güvenlik ihtiyaçlarımızın gereği olduğu” belirtilmişti.
Erdoğan, 3 Mayıs’taki açıklamasındaysa 1 milyon Suriyelinin “gönüllü dönüşüyle” ilgili hazırlıkların yapıldığını, şimdiye dek 500 bin Suriyelinin de “güvenli bölgelere” yerleştirildiğini duyurmuştu.
Guardian’daki yazıda, Erdoğan’ın planlanan Suriye operasyonuna paralel şekilde Suriyeli sığınmacıları da bölgeye yerleştireceği, böylelikle “gelecek yılki seçimlerden önce siyasi ve ekonomik nüfuzunu artırmayı hedeflediği” savunuldu.
Haberde, “Türkiye’deki sığınmacı karşıtı söylemlerin arttığı ve uzun süredir ülkede yaşayan bazı Suriyelilerin ülkesine gönderilmesine yönelik hamlelerin siyasi anlamda olumlu karşılandığı bir dönemde, Suriyeli sığınmacıların durumunun Erdoğan’ın avantajına kullanabileceği iç meselelerden biri olduğu” değerlendirmesi yapıldı.
Öte yandan ABD, Türkiye’nin operasyon planlarından “endişe duyduklarını ve askeri harekatın bölgede birçok açıdan olumsuz sonuç doğuracağını” ifade etmişti.
Haberde, operasyon planının İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği talepleri ve Türkiye’nin görüşme sürecini bloke etmesinin ardından gerçekleştiği hatırlatılarak, ABD’nin endişelerini dile getirmesine rağmen bu ülkelerin NATO’ya katılması için Ankara’nın desteğine ihtiyaç duyduğu belirtildi.
Avrupa Dış İlişkiler Konseyi’nden Aslı Aydıntaşbaş, Guardian’a açıklamasında “ABD’nin bununla ilgili hassasiyetinin, askerlerinin yer aldığı (Suriye’nin kuzeydoğusundaki) Haseke bölgesiyle ilgili olduğunu düşünüyorum. IŞİD’le savaşta oradaki dengenin bozulmasını istemezler” dedi.
Aydıntaşbaş, “Jeopolitik iklim, Erdoğan’ın taleplerini artırması için daha elverişli hale geldi. Bunun gibi güvenlik endişelerini ana hatlarıyla belirlemek, Ukrayna’daki savaş nedeniyle Batılı devletler tarafından imtiyazlarla sonuçlanabilir” değerlendirmesini yaptı.
BK merkezli Af Örgütü’nün Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölge direktörü yardımcısı Lynn Maalouf ise “Erdoğan’ın 1 milyon mülteciyi Suriye’ye geri göndermeyi planladığını açıklaması, seçim öncesi momentumla çok iyi uyuşuyor. Bu, Suriyeli mültecilerin durumunun istendiği vakit nasıl araçsallaştırıldığının bir örneği” ifadelerini kullandı.
Kadir Has Üniversitesi’nden uluslararası ilişkiler uzmanı Soli Özel, “Hükümetin söylediği kadar kapsamlı bir operasyon gerçekleşeceğini düşünmüyorum. Türk askerleriyle YPG arasında doğrudan çatışma ihtimali olduğunu zannetmiyorum” dedi.
İnsan hakları kuruluşu Norveç Göçmen Konseyi’nden Samah Hadid, “Suriyeli mülteciler hâlâ korunma ve barınmaya ihtiyaç duyuyor. Hiçbir hükümet onları zorla geri göndermemeli, doğrudan risk ve güvensiz duruma sürüklememeli” diye konuştu.
Kaynak: Independent Türkçe, Guardian, Reuters