Danıştay Savcısı’nın İstanbul Sözleşmesi mütalaası: TBMM’nin onayladığı sözleşme Cumhurbaşkanı kararıyla feshedilemez

Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden çekilme kararına karşı açılan 10 dava dün Danıştay'da görüldü. Savcının fesih kararının iptalini talep etmesinden ardından duruşma sona erdi. Kararın daha sonra tebliğ edileceği açıklandı.

Savcı Aytaç Kurt’un mütalaasında TBMM’nin onayına bağlı bir uluslararası sözleşmenin kaldırılmasının da, yine TBMM’nin tasarrufuyla mümkün olabileceği belirtildi.

Mütalaada ayrıca Cumhurbaşkanı kararıyla feshedilen sözleşmenin onayına ilişkin kanunun TBMM tarafından yürürlükten kaldırılmamış olması ve Cumhurbaşkanı kararı alınmadan önce, sözleşmenin sona erdirilmesine dair TBMM’den yeni bir kanun çıkartılmamış olması nedeniyle, yetkide ve usulde parallelik ilkesi uyarınca hukuka uygun olmadığı görüşüne yer verildi.
Bu arada duruşma öncesinde salona girmek isteyen kadınlara polis müdahale etti.

Duruşmada mahkeme heyeti, ilk duruşmada 10 dosyanın ele alınacağını ve her davacı için 3 kişiye söz hakkı verildiğini açıkladı.

Davada ilk olarak söz alan 29 Ekim Kadınlar Derneği Başkanı avukat Şenal Saruhan, şunları söyledi:
“Bu tarihi bir davadır. Bugün işin hukuki yanını bizi temsil eden avukat arkadaşlarıma bırakacağım. Biz adım adım hakların geliştirilmesi, kadınların kendilerini eşit ve özgür biçime ifade etmesi konusunda yıllardır mücadele ediyoruz. İstanbul Sözleşmesi kadının, çocuğun onurunu koruyor.
“Bu sözleşmenin imzalandığı zaman hem iktidar hem kadınlar bayram etti. Çünkü bu kadın hareketinin kazanımıydı. Biz fesih girişimini kabul etmiyoruz. Bu davayı açtık. Bizim koruduğumuz, yaşam hakkımız bunu koruyamadığımız sürece hiçbirinin değer yok. Kadınlarımız ölüyor. Onların yaşama sıkı sıkı sarılmalarının bir dayanağı İstanbul Sözleşmesi. Lütfen adaleti yerine getirin.”

“ŞİDDET ÖRGÜSÜ DEVAM EDİYOR”
Davacılardan Ankara Barosu Kadın Hakları Merkezi adına Avukat Ceren Kalay Eken, sözleşmenin kapsayıcılığına vurgu yaptı:
“Uluslararası sözleşmelerin geldiği en önemli nokta, en kapsayıcı sözleşmelerden biri. 4P Kuralı: önleme, koruma, etkili soruşturma ve bütüncül politikalar oluşturma Sözleşme’de düzenlenmiştir.

“Hiçbir idare kararının gerekçesiz olması düşünülemez. Bunun bir keyfi makama kararı olduğunu, bu kararın bu ülkenin yarısını ve sadece kadınları değil aile içi şiddetle mücadele eden herkes etkilediğini dile getirmeliyiz.

“Hiçbir makam kendi kararı ile kendisine anayasal bir yetki düzenleyemez… İstanbul Sözleşmesi’nin halen tarafıyız. Acaba bu kadar kadın neden buralara geldiler? Çünkü İstanbul Sözleşmesi şiddete maruz kalanların, kadınların yasama hakkını koruyor.”

Ankara Barosundan Avukat İlayda Karaman ise İstanbul Sözleşmesi’ni takip eden 6284 sayılı kanunun kadına yönelik şiddeti önlemekte yetersiz olduğunu savundu. Karaman, “İstanbul Sözleşmesi’ni 6284 saylı kanun takip etti. İstanbul Sözleşmesi tam olarak uygulanmıyordu, ihlaller devam etti. Kamu yararına ilişkin herhangi bir gerekçe belirtilmedi” dedi. Karaman sözlerini şöyle sürdürdü:

“Meslektaşımız Avukat Dilara Yıldız planlanarak katledildi, uzaklaştırması vardı ama devlet onu korumadı. Şiddet örgüsü devam ediyor, kolluk potansiyel şiddet faillerini uzaklaştırmıyor.”

Avukat Seher Doğan Çildoğan’ın, “İstanbul Sözleşmesi eşcinselliği normalleştirmeye çalışan kesimler tarafından kullanılmıştır’ diyerek devlet LGBTİ+ bireyler hedef göstermiştir… Hiç tekrar yapmıyorum, LGBTİ+’ların varoluş haklarını anlatıyorum” sözleri salonda alkışlarla karşılandı.

Duruşmada Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi kararını savunan Cumhurbaşkanlığı avukatları, feshin 3718 sayılı karar ve 9 sayılı kararnameyle hukuka uygun olarak tesis edildiğini belirtti.

Avukatlar sözleşmenin feshedilmesinin kadına karşı şiddeti önlemede zaafiyet yaratmadığını savundu.

TBB BAŞKANI: KUVVETLER BİRLİĞİNE GEÇTİĞİMİZİN ONAYI ANLAMINA GELECEKTİR
Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Erinç Sağkan, duruşmayla ilgili yorumunda: “Yargı burada buna ‘dur’ demezse Türkiye Cumhuriyeti’nde Meclis yetkilerinin gasp edilmesinin bu sisteme uygun olduğunun onaylanacağı ve tevsik edileceği anlamına gelir.” dedi. Sağkan şöyle konuştu:

“Uluslararası sözleşmeler TBMM’nin kararı ile onaylanabilir. Burada 9 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yapılan, açıkça Meclis yetkisinin gasp edilmesidir. Bu durum şuna işaret ediyor: Eğer ki yargı burada buna ‘dur’ demezse Türkiye Cumhuriyeti’nde Meclis yetkilerinin gasp edilmesinin bu sisteme uygun olduğunun onaylanacağı ve teşvik edileceği anlamına gelir. Bu da artık Türkiye’de kuvvetler ayrılığının değil, yasama ve yürütmenin tek bir kişide birleştiğinin açık ilanıdır. Artık kuvvetler birliğine geçtiğimizin, buradan bir yargı kararı ile de maalesef ki onaylanması anlamı taşıyacaktır” dedi.
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES), Mor Çatı, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, Kadın Meclisleri, Diyarbakır Barosu Kadın Hakları Merkezi, Ankara Kadın Platformu gibi kadın hak örgütleri ve barolar da bugün Danıştay’da buluştu.

Eşitlik İçin Kadın Platformu’ndan (EŞİK) daha önce yapılan açıklamada, İstanbul Sözleşmesi’ni savunmak için “EŞİK başvuru formunu doldurarak yetki veren 810 kadın avukat ve diğer çağrılara katılanlarla birlikte 1000’i aşkın avukatla, hukuksuzluğa dur demek için Ankara’da buluşuyoruz” denilmişti.

Kaynak: BBC Türkçe