Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya ile Ukrayna’ya yaptıkları ziyaretin neticesinde ateşkes umutlarının biraz daha arttığını söyledi.
Çavuşoğlu, Rusya-Ukrayna savaşını görüşmek üzere Moskova’nın ardından gittiği Ukrayna’nın Lviv kentinde Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ile bir araya geldi.
Görüşme öncesinde konuşan Çavuşoğlu, mevkidaşı Kuleba’yla Antalya’da görüşmesinin ardından tekrar bir araya gelmekten memnuniyet duyduğunu belirtti.
Çavuşoğlu, buraya geçen yıl ekim ayında geldiğini ve burayı ailesiyle tekrar ziyaret etme sözü verdiğini aktararak, “İnşallah ailemle tekrar buraya gelebiliriz.” dedi.
Bakan Çavuşoğlu, “Ancak bu kez Lviv’e gelip size ve Ukrayna halkına desteğimizi ve dayanışmamızı göstermek istedim.” ifadesini kullandı.
Bu krizde ilkeli bir tutum sergilediklerini kaydeden Çavuşoğlu, “Bu savaşın, akan kanın bir an önce bitmesi gerekiyor. Cumhurbaşkanım Recep Tayyip Erdoğan, ben ve diğer düzeylerde olmak üzere Türkiye olarak (bunun için) çaba harcıyoruz.” dedi.
Çavuşoğlu, bu nedenle Antalya’daki ikili ve üçlü görüşmelerinin ardından dün Moskova’yı ziyaret ettiğini belirterek, “Bugünkü görüşmelerimizde bu diplomatik çabaların nasıl devam ettirileceğini ve sonraki görüşmelerimizin imkanlarını değerlendireceğiz.” diye konuştu.
Çavuşoğlu, konuşmasını “Dün Moskova’da söylediğim gibi, umarım bir daha görüşmemize gerek kalmaz, bu savaş en yakın zamanda biter ve Ukrayna’nın ve bölgemizin barış ve istikrarını konuşabiliriz.” sözleriyle sonlandırdı.
ORTAK BASIN TOPLANTISI
Çavuşoğlu, Kuleba ile görüşmesinin ardından düzenledikleri ortak basın toplantısında konuştu.
Çavuşoğlu, mevkidaşına bu zor günlerde kendisine vakit ayırdığı için teşekkür ederek, “8 Ekim’de stratejik planlama toplantımızı burada Lviv’de yapmıştık. Özellikle bu zor günlerde Lviv’e gelerek stratejik ortağımız Ukrayna’ya olan desteğimizi burada göstermek istedik.” ifadesini kullandı.
24 Şubat’tan bu yana savaşın devam ettiğini ve binlerce sivilin hayatını kaybettiğini hatırlatan Çavuşoğlu, 3 milyonu aşkın masum insanın ülkesini terk etmek zorunda kaldığını ve Polonya’dan Lviv’e gelirken yol üstünde ve özellikle kapılarda insanların beklediğini ve ülkesini terk ettiğini gördüklerini ve üzüldüklerini söyledi.
“BARIŞIN TESİSİ İÇİN ÇABALARIMIZI DEVAM ETTİRİYORUZ”
Çavuşoğlu, bu savaşın bir an evvel sona ermesi gerektiğini vurgulayarak, akan kanın ve gözyaşının durdurulması gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Biz ilk günden bugüne kadar bu yönde çabalarımızı yoğunlaştırarak devam ediyoruz. Bu düşünceyle dostum Kuleba ile Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’u Antalya’da bir araya getirdik. O toplantıda yapıcı yaklaşımından dolayı Kuleba’ya teşekkür etmek istiyorum.
Bir taraftan Belarus müzakereleri devam ederken biz de barışın tesisi için çabalarımızı devam ettiriyoruz, o nedenle dün Moskova’daydım. Moskova’da gündeme gelen konular ve edindiğimiz izlenimler hakkında Kuleba’ya bugün bilgi verdim. Cumhurbaşkanımız Erdoğan da dün Başkan Zelenskiy ile telefonda görüştü ve bugün de Rusya Devlet Başkanı Putin ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirecek.”
“UKRAYNA’NIN BU SAVAŞ KARŞISINDA ORTAYA KOYDUĞU MÜCADELEYİ TÜM DÜNYA GÖRÜYOR”
“Ukrayna’nın ve Ukrayna halkının bu savaş karşısında ortaya koyduğu mücadeleyi tüm dünya görüyor.” ifadesini kullanan Bakan Çavuşoğlu, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne, bağımsızlığına ve egemenliğine desteklerinin tam olduğunu ve Ukrayna’ya verdikleri desteğin, Türkiye’nin ilkeli politikasının ve müttefikliğinin, stratejik ortaklığın doğal sonucu olduğunu aktardı.
Çavuşoğlu, özellikle insani alanlardaki yardımlarının devam edeceğini, Türkiye’nin başından beri bu süreçte ilkeli tutum sergilediğini söyledi.
Her iki ülkeyle diyaloğu olan bir ülke olarak, savaşın durdurulması için samimi çabalar sarf ettiklerini belirten Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
“Bu zor dönemde vatandaşlarımızın tahliyesini gerçekleştirdik büyük ölçüde, Ukrayna yönetiminden çok destek gördük. Dostum Kuleba ve Ukrayna yönetimine çok teşekkür ediyorum. Ayrıca Kırım Tatar soydaşlarımıza ve zor durumda olan Ukraynalı dostlarımıza kapılarımızı açık tuttuk. Ülkemize gelen Ukraynalılara da en iyi şekilde ev sahipliği yapmaya çalışıyoruz.”
Çavuşoğlu, Ukrayna’daki Kırım Tatar Koordinasyon Merkezini de ziyaret edeceklerini belirterek, Mariupol bölgesinde çatışmaların devam ettiği için orada yaşayan Türk vatandaşları ve masum sivillerin ayırt etmeksizin tahliyesinin yapılmasının aciliyet olduğunu söyledi.
“Temennimiz, önce Mariupol’da acil bir insani ateşkesin sağlanması sonra da tüm Ukrayna’da savaşın sona ermesi ve ateşkesin kalıcı bir şekilde tesis edilmesi, anlaşma ve barış yolunda diplomasiye fırsat verilmesi.” değerlendirmesinde bulunan Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“Kuleba ve Lavrov’u bir kere daha Antalya’da bir araya getirmekten mutlu olacağız bu çabalarımız doğrultusunda. En kısa zamanda artık liderler düzeyinde bir buluşmanın zemininin de hazırlanması gerekiyor. Liderler düzeyindeki toplantıya da ev sahipliği yapmak istediğimizi daha önce belirtmiştik. Bu iki ziyaretin neticesinde tabii savaşlarla ilgili kesin bir şey söylemek zor olur ama ateşkes umudumuz biraz daha artmıştır.”
“KOLEKTİF GÜVENLİK ANLAŞMASI KONUSUNDA UKRAYNA’NIN BİR TEKLİFİ OLDU”
Bakan Çavuşoğlu, Ukrayna’nın, Türkiye’yi olası bir anlaşmanın güvenlik boyutunun garantörleri arasında teklif ettiğini ve Rusya’nın buna itirazı bulunmadığını söyledi.
İngiltere, ABD ve Türkiye’nin garantör ülke olacağına ilişkin haberler, olası ateşkes ve Putin-Zelenski görüşmesine ilişkin soru üzerine Çavuşoğlu, “Kolektif Güvenlik Anlaşması konusunda Ukrayna’nın bir teklifi oldu: P5+Türkiye ve Almanya. Dün Moskova’da yaptığım temaslarda Rusya Federasyonu’nun buna bir itirazının olmadığı, böyle bir teklifi kabul edebileceklerini gördüm.” ifadesini kullandı.
Çavuşoğlu, önemli hususun her iki devletin, hükümetin ve halkın kabul edebileceği bir mutabakata varılması olduğunu vurgulayarak, “Yakınlaşma olduğunu gördüğümüz konularda bir anlaşma zemini olursa iki liderin bir araya gelme olasılığı var.” dedi.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin Türkiye’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya gelmek istediğini söylediğini hatırlatan Çavuşoğlu, böyle bir toplantıya ev sahipliği yapmak istediklerini söyledi.
Çavuşoğlu, Moskova’daki temaslarında Mariupol’de tahliye koridorlarının açılmasının ele alınıp alınmadığı ve Putin-Zelenskiy görüşmesine ilişkin tarihin sorulması üzerine Çavuşoğlu, “Görüşmenin ne zaman olacağına dair bir tahminde bulunmak zor. Çünkü iki liderin de buna hazır olması lazım. Bu zeminin de hazırlanması gerekiyor. Tarihi de onlar belirleyecek.” yanıtını verdi.
TÜRKİYE’DEN UKRAYNA’DA ATEŞKES İÇİN ULUSLARARASI KURULUŞLARIN GÖZLEMCİ OLMASI TEKLİFİ
Mariupol’de en az 24 saatlik bir insani ateşkes ve koridorun açılması teklifinin Antalya’daki üçlü toplantıda Kuleba’dan geldiğini ve kendisinin bu teklifi güçlü şekilde desteklediğini hatırlatan Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“Maalesef bugüne kadar bunu başaramadık. Çatışmalar devam ediyor ve on binlerce sivil şehri terk edemedi. Biz her iki tarafla da temas halindeyiz. Rus tarafı kendilerinin insanları çıkarmak istediğini, Ukrayna’nın engellediğini söylüyor. Ukrayna da buna hazır olduğunu, Rusya’nın engellediğini söylüyor. Biz de şöyle bir teklifte bulunduk. ‘Burada uluslararası kuruluşlar, Kızılhaç Örgütü, BM İnsani Örgütü olan OCHA ve de Türk Kızılayı gözlemci olsun, 24 saatlik ateşkes olsun, koridor açılsın, bunun işleyip işlemediğini de insani kuruluşlar gözlemlesin’ dedik.”
Çavuşoğlu, Türk vatandaşları ve diğer ülke vatandaşlarının tahliyesi sürecinde zor bölgeler olduğunu belirterek, bu konuda Ukrayna tarafından çok büyük destek gördüklerini söyledi.
“MARİUPOL BÖLGESİNDE DE 100’DEN FAZLA VATANDAŞIMIZ BULUNUYOR”
Bakan Çavuşoğlu, “Bu desteklerle yaklaşık 15 bin 200 vatandaşımızı tahliye ettik. Şu anda Mariupol bölgesinde de 100’den fazla vatandaşımız bulunuyor.” dedi.
Kuleba ile bugünkü görüşmesinde Mariupol konusunun gündeme gelip gelmediğine ilişkin soruya da Çavuşoğlu, dün Rus mevkidaşı Lavrov ve bugün Kuleba ile görüşmesinde bu konuyu ele aldıklarını, Kuleba’nın bu konuda iş birliğine hazır olduğunu ifade ettiğini aktardı.
Türkiye’nin Ukrayna için askeri yardım sağlayıp sağlamadığı ve silahlı insansız hava aracı (SİHA) “Bayraktar TB2”ye ilişkin soruyu da Çavuşoğlu, şöyle yanıtladı:
“Biz bu konularda özellikle bu savaş konusunda son derece ilkeli bir tutum sergiliyoruz. Doğruya doğru, yanlışa yanlış, siyaha siyah, beyaz beyaz diyoruz. Bahsettiğiniz Bayraktar SİHA’ları Ukrayna tarafından Türkiye’deki bir şirketimizden satın alınan ürünler.”
Çavuşoğlu, Türkiye olarak zor zamanlarda başından beri Ukrayna’nın yanında olduklarını ve olmaya da devam edeceklerini söyledi.
Kuleba’nın, Ukraynalıların Bayraktar TB2 SİHA’ları için şarkı bestelediğini söylemesi üzerine Çavuşoğlu, Bayraktar TB2 SİHA’larının Ukrayna’da çok popüler olduğunu ve bununla ilgili şarkı ve kliplerinin tüm dünyanın izlediğine şahit olduklarını dile getirdi.