İş insanı Osman Kavala’nın serbest bırakılması yönündeki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararının uygulanması için Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin Türkiye’ye verdiği süre bugün doluyor. Bakanlar Komitesi’nin yarın başlayacak olan üç günlük toplantısında, AİHM kararının uygulanmaması nedeniyle Türkiye’ye yönelik yaptırım sürecinin başlatılması ele alınacak.
Avrupa Konseyi’nin siyasi kanadı ve karar organı olan Bakanlar Komitesi, bu yılki son toplantısını 30 Kasım – 2 Aralık tarihleri arasında “AİHM kararlarının uygulanmasının denetlenmesi” gündemiyle Fransa’nın Strazburg kentinde yapacak. Toplantıda ele alınacak AİHM kararları arasında Gezi Parkı ile Çarşı grubu davasının 26 Kasım’da görülen duruşmasında tahliye talebi reddedilen Osman Kavala’nın serbest bırakılmasına hükmeden AİHM kararı da bulunuyor.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 16-17 Eylül’de yaptığı son toplantıda Kavala hakkındaki AİHM kararının bir sonraki toplantıya kadar uygulanmaması durumunda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 46. maddesinin 4. fıkrası uyarınca Türkiye hakkında yasal süreç başlatılacağını duyurmuştu. Türkiye ise Bakanlar Komitesi’ne gönderdği Kavala hakkındaki eylem planında “Kavala davasının bağımsız Türk mahkemeleri tarafından görüldüğü ve yargıya kimsenin talimat vermesinin mümkün olmadığını” bildirmiş ve “Kavala’nın tutukluluk durumu hakkındaki değerlendirmenin 26 Kasım’daki duruşmada yapılacağını” belirtmekle yetinmişti.
TÜRKİYE’YE YAPTIRIMLAR ELE ALINACAK
Cumhuriyet’ten Hüseyin Hayatsever’in haberine göre, Kavala’nın tahliye talebinin reddedilmesinin ardından Avrupa Koneseyi Bakanlar Komitesi’nin yarın başlayacak toplantısında AİHS uyarınca Türkiye hakkında yasal süreç başlatılması ele alınacak. AİHM kararlarının, sözleşmeye taraf olan tüm ülkeler için bağlayıcılığını düzenleyen AİHS’nin 46. maddesinin 4. fıkrasına göre Bakanlar Komitesi, bir ülkenin bir AİHM kararına uymaması durumunda önce o ülkeye ihtarda bulunuyor. İhtarın yapılmasının ardından kararın uygulanmaması durumunda ise Bakanlar Komitesi, kararın uygulanmadığının tespiti için yeniden AİHM’ye başvuruyor. Türkiye’ye yönelik ihtar süreci eylül ayında tamamlandığı için sözleşme uyarınca yarın başlayacak toplantıda Bakanlar Komitesi, Türkiye’nin AİHM kararını uygulamadığının tespiti için resmen AİHM’ye başvurma kararı almayı görüşecek. Toplantıya katılan Avrupa Konseyi üyelerinin üçte ikisinin destek vermesi durumunda Bakanlar Komitesi, Türkiye’nin kararı uygulamadığının tespiti için AİHM’ye başvuru yapacak.
Bakanlar Komitesi’nde nitelikli çoğunluk sağlanarak ihlal tespiti için AİHM’ye başvuru yapılması durumunda Türkiye’yi sancılı bir süreç bekliyor. AİHM kararlarının bağlayıcılığını düzenleyen AİHS maddesindeki düzenlemeye göre böyle bir başvuru durumunda AİHM, önce Türkiye’nin kararı uygulamadığına dair tespitte bulunuyor ve alınacak önlemleri değerlendirmesi için davayı yeniden Bakanlar Komitesi’ne gönderiyor. Bakanlar Komitesi de AİHM’den böyle bir kararın çıkmasından sonra yaptığı toplantıda ise Türkiye’ye karşı uygulanacak yaptırımları değerlendirecek. Bakanlar Komitesi’nin uygulayabileceği yaptırımlar arasında Türkiye’nin kurucusu olduğu Avrupa Konseyi üyeliğinden çıkarılması veya oy hakkının askıya alınması gibi önlemler bulunuyor.